S’YOMKA / PYANJ KIYISINDAN FOTOĞRAFLAR
Kemal Cengizkan

Tacikistan başkenti Duşanbe’yi ülkenin doğusuna, Gorno Badakhsan bölgesine ve Çin sınırına bağlayan karayolu, 3250 metre rakımlı Haburabad geçidinin izin vermemesi nedeniyle, kış ayları boyunca kapanmakta, ülkenin doğusu ile bağlantısı kesilmektedir. Daha ılıman iklim koşullarının bulunduğu güneyde, Afganistan ile sınır oluşturan Pyanj Nehri kıyısındaki yol ise dağlık ve sarp bir bölgeden geçmektedir ve kötü durumdadır. Hükümet bu yolun genişletilip iyileştirilmesine, böylece ülkenin doğusu ile bağlantıyı sağlayan dört mevsim açık kalacak bir yol yapılmasına karar verir. 2003 yılında başlayan inşaat çalışmaları 2005 yılında tamamlanır.

Yolun Khostav-Shkev köyleri arasında kalan 35 km’lik kısmının projelendirilmesinde ve yapımında görev alan Kemal Cengizkan’ın fotoğraflarını içeren S’YOMKA isimli sergi ve fotoğraf albümü 2014 yılında izlenime sunuldu.
Proje ile ilgili olarak Kemal Cengizkan şunları söylüyor:
“Bir yol inşaatından yola çıkarak, muhteşem Pamir dağlarının uzantısı olan sarp ve vahşi bir doğaya sahip bu bölgedeki günlük yaşamı belgeledim.
Amu Derya’nın kollarından olan Pyanj nehri, bazı yerlerde genişleyip durularak akıyor, Afganistan ile Tajikistan arasındaki sınırı çiziyordu.

Hala iç savaş izlerine rastlanılan bölgede, çıplak tepeler arasındaki düzlük alanlarda, kimileri yeşillikler içinde küçük köyler vardı. Sovyetler Birliği döneminin yatırımlarıyla bu köylere elektrik ve su sağlanmış, eğitim hizmetleri getirilmişti. İnsanlar hoşgörülü, sevecen ve misafirperverdi. Her yerde olduğu gibi çocuklar fotoğrafçıya ilgi gösteriyordu; ben fotoğraf çekerken onların ‘siyomkaaa!’, ‘siyomkaaa!’ diye seslenişleri kulağımda kaldı. Ne anlama geldiğini sonradan öğrendim; ‘fotoğraf çekmek’ ve ‘ateş etmek’ anlamına gelen bu sözcük projenin de adı oldu.”